O projekcie

"QUO VADIS KUBA? IMPLIKACJE DLA EUROPY I POLSKI"
PROJEKT BADAWCZY ZATWIERDZONY I FINANSOWANY
PRZEZ NARODOWE CENTRUM NAUKI

KIEROWNIK PROJEKTU DR KATARZYNA DEMBICZ
(CESLA, INSTYTUT AMERYK I EUROPY UW)
REALIZACJA: 2012-13


I. Prezentacja  projektu:

Kuba od dziesięcioleci stanowi jeden z punktów odniesienia w studiach latynoamerykańskich i kwestiach związanych z relacjami Unia Europejska - Ameryka Łacińska. Przyczynia się do tego wiele czynników. Jednym jest geopolityczne położenie Wyspy, która w czasach kolonialnych była traktowana przez Hiszpanię jako symboliczny klucz do Nowego Świata. Jej obecna trudna sytuacja polityczna i gospodarcza oraz przejawy łamania praw człowieka stanowią kolejną przesłankę do intensywnego zainteresowania UE promocją wartości demokratycznych w tym kraju. Jednocześnie drzemiący potencjał ekonomiczny i oczekiwanie na rychłe zmiany polityczne przyciągają uwagę inwestorów zagranicznych. Z tego powodu można mówić o niegasnącym zainteresowaniu tym państwem głównych aktorów stosunków międzynarodowych (Stanów Zjednoczonych, krajów Unii Europejskiej, Rosji, i ostatnio, Chin).
Panuje również powszechne przekonanie o kulturowej i społecznej izolacji Kubańczyków. Istotnie, ze względu na trwającą ponad pół wieku izolację polityczną i związany z tym brak dostępu do niezależnych i zróżnicowanych środków przekazu, a także ograniczoną mobilność, społeczeństwo kubańskie trwa w oddaleniu od reszty świata, który w tym czasie staje się „globalną wioską” z coraz gęstszą siecią stałych relacji ponadnarodowych. Jest to jedna z przyczyn dla której badania społeczne na Kubie są utrudnione (i rzadko podejmowane przez badaczy z zewnątrz) a wyobrażenia Kubańczyków o świecie powinny być uwzględniane przy realizacji badań dotyczących przemian gospodarczych i społecznych w tym kraju.
Proponowany projekt badawczy "Quo Vadis Kuba? Implikacje dla Europy i Polski " daje możliwość nie tylko wykonania pogłębionego studium na temat aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej  na wyspie ale również opracowanie ewentualnych scenariuszy rozwoju sytuacji na Kubie i analizę konsekwencji jakie mogłyby mieć dla jej współpracy z UE i Polską, biorąc pod uwagę element, który do tej pory był w zasadzie nieobecny czyli percepcję świata i zmian na Kubie przez samych Kubańczyków.

II. Mając na uwadze powyższe przesłanki, do podstawowych celów projektu należy:

1. Uchwycenie zmian w mentalności i postrzeganiu świata zewnętrznego pomiędzy pokoleniami Kubańczyków;
2. Wskazanie czynników warunkujących przemiany na Kubie;
3.
Nakreślenie scenariuszy rozwoju sytuacji politycznej i gospodarczej na Kubie (biorąc pod uwagę dotychczasową ewolucję polityczną i gospodarczą Kuby, analizując stan  społeczeństwa kubańskiego, zaangażowanie rządu kubańskiego w sprawy międzynarodowe, mając na uwadze liczną diasporę kubańską na świecie a także uwzględniając prowadzoną przez UE i USA politykę wobec tego kraju);
4. W
skazanie konsekwencji tych zmian dla relacji Europy i Polski z tym krajem.

Niniejszy projekt pozwoli na szersze zaangażowania się w debatę naukową nad sprawami kubańskimi a pośrednio karaibskimi, które w ostatniej dekadzie były w zasadzie nieobecne w nauce polskiej.  Umożliwi również wykreowanie obszaru do dyskusji i stworzenie zaplecza dla nowej wiedzy o podstawowych zjawiskach z zakresu rodzących się studiów transatlantyckich gdyż ważnym obszarem analizy będą relacje Kuby z Europą i Polską.

Realizatorzy projektu spodziewają się, iż dzięki niemu pokazana zostanie złożoność sytuacji na Wyspie i różnorodność czynników, które mają zdecydowany wpływ na ewentualny rozwój wypadków politycznych, gospodarczych i społecznych na Kubie.

III. Uwzględniając kompleksowość zagadnienia, projekt przewiduje następujące zakresy tematyczne:

1. Kuba - struktury władzy
2. Zagrożenia dla społeczeństwa kubańskiego
3. Religia na Kubie.
4. Diaspora - historia drugiej Kuby.
5. Gospodarka Kuby - projekcje zmian.
6. Możliwe pozycje geopolityczne Kuby
7. Kuba i nowe zagrożenia.
8. Europa i Polska a ewentualne przemiany na Kubie

IV. Jednocześnie projekt zakłada:
- wykonanie badań terenowych na Kubie,
- organizację paneli dyskusyjnych i zebrań grup roboczych celem omówienie wyników badań projektu,
- wydanie w formie papierowej i elektronicznej (ogólnodostępnej) publikacji zawierających wyniki badań.


V. Metodyka badań
Podstawą warsztatu naukowego projektu "Quo Vadis Kuba? ..." będzie analiza materiałów, które zebrane zostaną w drodze:

  • obserwacji przeprowadzonych w wyniku badań terenowych,
  • wywiadów z ludnością kubańską,
  • ankiet wśród młodzieży studenckiej europejskiej (w tym polskiej)
  • kwerendy bibliograficznej.
1. Proces analizy w przypadku zebranego materiału bibliograficznego i przeprowadzonych obserwacji w terenie wykorzystywał będzie analizę systemową, która pozwala na łączenie dorobku różnych dziedzin co jest bardzo wskazane przy realizacji celów niniejszego projektu oraz analizę logiczną. W przypadku danych statystycznych, które również będą wykorzystywane w trakcie prac badawczych zastosowane zostaną metody analizy ilościowej.
2. Pobyt na Kubie wykorzystany zostanie do przeprowadzenia wywiadów z ludnością:
a) jakościowych, na temat:
- "Kubańczyków koncepcje i wyobrażenia o świecie versus o ich kraju"
- "Obraz rodziny na Kubie i jego przemiany"
b) ilościowych, na temat "Koncepcje i wyobrażenia Kuby w oczach hawańskich studentów"
Badania jakościowe na dużej próbie (ok. 80 wywiadów pogłębionych) respondentów pozwolą na zrozumienie schematów postrzegania i re-konstrukcji świata przez Kubańczyków. Kolejnym krokiem jest kwantyfikacja uzyskanych informacji, która w warunkach panujących na wyspie jest znacznie utrudniona (przeprowadzenie niezależnego obszernego i reprezentatywnego badania ilościowego jest niemożliwe). W tym celu zostanie przeprowadzone badania ilościowe (ankieta) na próbie około 200 studentów Uniwersytetu w Hawanie. Zebrany materiał ilościowy pozwoli uzupełnić wiedzę z badania jakościowego oraz skwantyfikować w grupie studentów
dokonane obserwacje.
Zebrany materiał w wyniku wywiadów pogłębionych z ludnością poddany będzie analizie semantycznej a wnioski wypracowane w toku dyskusji całego zespołu badawczego zarówno na bieżąco - podczas realizacji badania jak i w czasie pracy po powrocie do kraju.
c) ilościowe, wśród młodzieży studenckiej europejskiej (Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Hiszpania) i polskiej na temat percepcji Kuby i jej relacji ze Światem.

3. Na etapie formułowania ostatecznych wyników badań wykorzystana zostanie metoda analizy porównawczej.

VI. EFEKTY
Wyniki badań proponowanego projektu wypełnią lukę informacyjną i analityczną dotyczącą bieżącej sytuacji społecznej i politycznej Kuby, ewentualnych przemian i ich konsekwencji dla Polski i UE. Trzeba podkreślić, iż zapotrzebowanie na taką informację w polskim społeczeństwie rośnie. Dzieje się tak za sprawą tzw. odradzającej się "mody na Kubę" z jednej strony ale przede wszystkim zaangażowania Polski w politykę zagraniczną UE, dla której jednym z punktów odniesienia w formułowaniu swojego stanowisko wobec krajów Ameryki Łacińskiej jest Kuba. Zwiększa to popyt na informację ze strony społeczeństwa, sfer politycznych i gospodarczych kraju oraz mediów.

Przewiduje się, że upowszechnienie wyników badań będzie przebiegać w różnorodny sposób, poprzez:

1. Publikację naukową o tym samym tytule co projekt czyli "Quo Vadis Kuba? Implikacje dla Europy i Polski";
2. Publikację naukową "Relacje Polska - Kuba. Historia i  współczesność" w ramach serii wydawniczej CESLA "Polska a Świat Iberoamerykański";
3. Spotkania grup roboczych i organizacja konferencji naukowej o charakterze międzynarodowym;
4. Przygotowanie przez młodych naukowców biorących udział w projekcie referatów na konferencje naukowe za granicą;
5. Publikacje artykułów naukowych w języku hiszpańskim w "Revista del CESLA" i innych czasopismach hiszpańskojęzycznych polskich i zagranicznych;
6. Organizacja wystaw poświęconych sytuacji społeczno-gospodarczej Kuby, relacjom polsko-kubańskim;
7. Stworzenie strony internetowej projektu

Uzyskane wyniki z pewnością poszerzą wiedzę na temat współczesnych przemian zachodzących na Kubie, jednocześnie stanowić będą uzupełnienie dla badań nad relacjami Europy z Ameryką Łacińską, które prowadzone są w Polsce.

No hay comentarios:

Publicar un comentario